Edukatorium klimatyczne - Nauczyciele miedzy kulturami

Nie ulega wątpliwości, że zmiany klimatu stanowią dzisiaj jedno z największych wyzwań naszych czasów. Jesteśmy coraz bardziej świadomi zagrożeń środowiskowych zaniku bioróżnorodności, produkowania śmieci i odpadów z powodu nadkonsumpcji i skutków globalnego ocieplenia.

Transformacja do nowego zielonego ładu nie będzie możliwa bez odpowiedniej polityki edukacyjnej oraz głębokiej transformacji społecznej. Edukacja jest niezbędna, by przygotować społeczeństwo do radzenia sobie z kryzysem klimatycznym, dlatego właśnie Prezydent Miasta Katowice dr Marcin Krupa powołał w 2022 r. Zespół do spraw opracowania Pilotażowego Programu Nauczania Edukacji Klimatycznej realizowanego w katowickich szkołach samorządowych. W skład zespołu weszli zarówno nauczyciele szkolni, nauczyciele akademiccy specjalizujący się w tym temacie, radni samorządowi, jak i urzędnicy.

W ramach zespołu opracowano 4 przewodnie obszary tematyczne wokół których oscyluje autorski program miasta Katowice. Są nimi: krytyka konsumpcjonizmu, utrata bioróżnorodności, antropogeniczne zmiany klimatu oraz ze względu na specyfikę śląsko-zagłębiowskiego pogórniczego regionu, transformacja energetyczna. Program uzupełniają zajęcia praktyczne zaproponowane przez Centrum Edukacji Ekologicznej przy Zespole Szkół Nr 2 im. Jarosława Iwaszkiewicza w Katowicach – m.in. warsztaty o tematyce przyrodniczej i zajęcia w terenie.

Krytyka konsumpcjonizmu

Bioróżnorodność

Antropogeniczne zmiany klimatu

Transformacja energetyczna

Program powstał, aby pomóc młodym ludziom zrozumieć wpływ degradacji środowiska przyrodniczego na ich przyszłość, rozszerzyć ich wiedzę, świadomość i umiejętności w obszarze edukacji o klimacie, a przede wszystkim zbudować zaangażowanie i poczucie sprawstwa przeciwdziałające skutkom globalnego ocieplenia.

To pierwszy taki program wdrożony do szkół samorządowych w Polsce, a jego wyjątkowość polega na tym, że zakłada integrację treści z zakresu kryzysu klimatycznego z podstawami programowymi wszystkich przedmiotów na drugim etapie edukacji, czyli w szkołach podstawowych, w klasach VII. Takiego zespolenia wymaga złożoność problemów klimatycznych i konieczność holistycznego podejścia do ich rozwiązywania. Tematy związane z kryzysem klimatycznym realizowane są w korelacji interdyscyplinarnej poprzez ścieżki międzyprzedmiotowe, tak by nie ograniczać edukacji do schematów klasowo-lekcyjnych ale by wyjść ze strefy „uczenia pod test” i oprzeć ten proces na współzależności, relacyjności i złożoności świata.

Drugi semestr roku szkolnego 2023/2024 jest poświęcony na realizację programu w formule pilotażu w 5 katowickich szkołach podstawowych tj.:

– Szkole Podstawowej Nr 12 w Zespole Szkół i Placówek Nr 1, która realizować będzie zajęcia w obszarze Bioróżnorodności i Krytyki konsumpcjonizmu,

– Szkole Podstawowej Nr 17 im. Tadeusza Kościuszki, która realizować będzie zajęcia w obszarze Transformacji energetycznej i Bioróżnorodności,

– Szkole Podstawowej Nr 33 z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Stanisława Ligonia, która realizować będzie zajęcia w obszarze Antropogenicznej zmiany klimatu i Krytyki konsumpcjonizmu,

– Szkole Podstawowej Nr 51 w Zespole Szkolno-Przedszkolnym Nr 13, która realizować będzie zajęcia w obszarze Antropogenicznej zmiany klimatu i Krytyki konsumpcjonizmu,

– Szkole Podstawowej Nr 53 im. Stefana Żeromskiego, która realizować będzie zajęcia w obszarze Antropogenicznej zmiany klimatu i Bioróżnorodności.

W roku szkolnym 2024/2025 po przeprowadzonej ewaluacji Klimatyczne Katowice zostaną wdrożone we wszystkich katowickich szkołach podstawowych.

MATERIAŁY DODATKOWE

KLIMATYCZNA BAZA WIEDZY

Raport z badań dr Magdaleny Ochwat i dr Anny Guzy „Nauczyciele i uczniowie wobec zmian klimatu”

29 czerwca 2023 roku w Centrum Edukacji Ekologicznej w Katowicach odbyło się pierwsze spotkanie w ramach edukatorium klimatycznego pn. „Edukacja klimatyczna dla Katowic. Wyzwania XXI wieku: Klimat – konflikty – migracje”.

Wydarzenie wpisuje się w politykę edukacyjną miasta Katowice i zakończy się wdrożeniem wiedzy z zakresu zmian klimatu we wszystkich szkołach podstawowych (w klasach siódmych) mieszczących się w stolicy województwa śląskiego. Prace nad scenariuszami zajęć z każdego przedmiotu opracowują wspólnie nauczyciele szkolni wraz z nauczycielami akademickimi z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

Edukatorium klimatycznie rozpoczęło się wykładem pt. „Bioróżnorodność, krytyka konsumpcjonizmu, zmiany klimatu i transformacja energetyczna jako filary edukacji klimatycznej w Katowicach”, który wygłosił prof. dr hab. Piotr Skubała z Wydziału Nauk Przyrodniczych UŚ.

31 sierpnia 2023 roku odbyło się kolejne edukatorium klimatyczne.

18 stycznia 2024 roku odbyło się trzecie spotkanie w ramach programu edukacyjnego “Klimatyczne Katowice”

17 października 2024 roku odbyła się Inauguracja Miejskiego Programu Edukacyjnego “Klimatyczne Katowice”

27 marca 2025 r. mogliśmy usłyszeć interesujący wykład dr hab. Ewy Łupikszy pt. “Ekstremalne zjawiska atmosferyczne w świetle zmian klimatu i ich konsekwencje”. Nie zabrakło również warsztatów i lekcji pokazowych.

Zobaczcie fotorelację.